Yakın yerlere gönderilip gidiş geliş yapanlara ödenecek harcırah çıkmazı
“Yatacak yeri bulunmayan mahallere geçici görevle gönderilen kişilerin yatacak yeri bulunan bir yerde konaklaması halinde görev yeri ile konaklanan yer arasındaki ulaşım ücreti ödenebilir mi?” (burdan ulaşabilirsiniz) başlıklı yazımıza gelen tepkilerden taşrada bu tür görevlendirmelerin çok olduğu, ilgililerin yakın yerlere görevlendirildikleri ve günlük gidiş geliş yaparak görevlerini ifa ettiklerini öğrenmiş bulunuyoruz.
Bu tür durumlarda üç farklı uygulamanın olduğunu yine gelen tepkilerden anladık. İlgiliyi başka bir mahale görevlendirdiğimizi ve görevlendirme onayında “30 gün süreyle X Müdürlüğünde görevlendirilmiştir” ifadesinin yer aldığını varsayarak bu uygulamaları anlatalım.
Uygulama 1: İlgiliye sadece mesai yapılan günler için 1/3 veya 2/3 kıst yevmiyenin ödenmesi (Yani Cumartesi, Pazar gibi mesai yapılan günler için herhangi bir yevmiye ödenmemektedir) ve bunun dışında herhangi bir yol parası ödenmemesi.
Uygulama 2: İlgiliye mesai yapılan günler için 1/3 veya 2/3 kıst yevmiyenin ödenmesi (Yani Cumartesi, Pazar gibi mesai yapılan günler için herhangi bir yevmiye ödenmemektedir) ve ayrıca gidiş geliş yol parasının ödenmesi.
Uygulama 3: İlgiliye 30 gün gün tam yevmiye ödenmesi, ayrıca görevin başlangıcında ve sonunda yapılan yol masraflarının karşılanması.
Şimdi bu uygulamaların hangisinin doğru olduğunu 6245 sayılı Harcırah Kanunu açısından değerlendirelim.
6245 sayılı Kanunun “Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14 üncü maddesinde;
“Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir ere gönderilenlere;”
“Memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliği” başlıklı 39 uncu maddeesinde;
“Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan, Sayıştay Genel Kurulunun 14.01.1957 tarih ve 2323/1 no’lu Kararında (Kaynak: Osman USTA- Harcırah Kanunu ve Uygulaması Sorular ve Yanıtlarıyla- 3. Baskı- Yetkin Yayınlar- Sayfa 575);
“Harcırah Kanununun 39 uncu maddesinde tayin edilen ölçüden fazla devam eden mı-uvakkat vazife seyahatlerinde bu madde hükmünün tatbikine imkan görülmediği, binaenaleyh mezkur maddenin ancak bir günde geceyi geçirmeden dönülmek veyahut o günün gecesini de geçirmek suretiyle ifası mümkün olan muvakkat vazifelere memur edilenler hakkında tatbiki gerektiği”
açıklamaları yapılmıştır.
Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde 24 saatten az devam eden görevlendirmelerde Kanunun 39 uncu maddesi hükmünün uygulanmasına imkan bulunmamaktadır.
Örneğimizde ilgilinin görevlendirme onayında “”30 gün süreyle X Müdürlüğünde görevlendirilmiştir” ifadesi yer almaktadır. Dolayısıyla ilgiliye tebliğ edilen görev 24 saatten fazladır. Bu haliyle ilgili hakkında 39 uncu madde hükümlerinin uygulanabilmesine imkan yoktur. Başka bir deyişle ilgiliye, hafta sonları dahil tam yevmiye, gidiş dönüş için de yol parası ödenmesi gerekir.
Burada şu soru akla gelebilir. Görevlendirme onayında yer verilecek “İlgili 30 gün süreyle sadece mesai saatleri içerisinde görevlendirilmiştir. İlgili her gün için gidiş dönüş yapacaktır.” şeklinde bir sınırlama ile kıst yevmiye uygulanması mümkün hale getirilebilir mi?
Onayda yer alacak bu şekilde bir ifadenin dahi uygun olmadığı, yetkili amirin görevlendirme onayı ile sadece görevin şeklini ve toplam süresini tayin edebileceği, bu şekilde bir görevlendirme yapılmasının görevin ifasını belirlemekten çok Harcırah Kanununun uygulanmasından kaçınmak olduğu düşünceleriyle mümkün olmadığını değerlendirmekteyiz.
Görevlendirme süresince günlük gidiş geliş yapıması, hafta sonları gelinip gelinmemesi ilgilinin tamamen kendi iradesine bağlı olup, görevlendirme onayıyla bu duruma zorlanmasının Anayasa ile korunan temel hak ve özgürlüklere aykırı olacağını düşünmekteyiz.
