SORU
Uçak onayı içeren görevlendirmelerde memurun memuriyet mahalli dışına aktarmalı uçak ile ulaşım sağlaması halinde değerlendirme nasıl yapılmalıdır? Uçak için olur alındığı varsayılarak; memurun İstanbul’dan Şanlıurfaya görevlendirilmesi ve Ankara aktarmalı ulaşım sağlaması halinde yol giderinin tamamı ödenebileceği ancak iki ayrı bilet sözkonusu olması halinde ikisine ait bedelin tamamının ödenemeyeceği şeklinde değerlendirme yapmak doğru mudur? Kullanıcı adı: Karahan
EDİTÖR GÖRÜŞÜ
6245 sayılı Harcırah Kanununun “Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Yol” başlıklı 6 ncı maddesinde;
“Harcırah, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan yol ve taşıt araçları üzerinden verilir.
Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan bu yolda hem muayyen, hem gayrimuayyen tarifeli taşıt işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen tarifeli taşıt esas alınır.
…
Birinci fıkraya göre takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde,bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların kabulü merkezde ita amiri veya bu durumda olan amirlerin, taşrada memur veya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri durumunda olan kimsenin veya mahallin en büyük askeri ve mülki amirinin önceden verilmiş yazılı bir emri bulunmasına bağlıdır.” hükümlerine yer verilmiştir.
Bu hükme göre genel kuralımız; harcırahın, kolayca ve aktarmasız olarak gidilip gelinebilen, kullanılması adet halini almış, o yerdeki halkın çoğunluğunca tercih edilen yol ve taşıt araçları üzerinden ödenebilmesidir. Ancak, söz konusu kuralın istisnasına da yine aynı maddede yer verilmiştir.
İzlenmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılabilmesi;
- İşin gereğine göre zorunlu olması,
- Önceden verilmiş yazılı bir izin bulunması,
halinde mümkündür. Ancak bu belirlemeyi yapacak amirin de takdir yetkisini objektif kriterlere uygun olarak, makul ve inandırıcı gerekçelerle kullanması gerekmektedir.
Öte yandan, konuyla ilgli Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde de açıklamalar bulunmaktadır. Yönetmeliğin 27 nci maddesinde;
“Yolluklarla ilgili giderlerin ödenmesinde;
a)Takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının zorunlu olduğu hallerde, yetkili makamdan alınacak onayın veya raporun … ödeme belgesine bağlanması gerekir.” hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu açıklamalardan sonra şimdi somut sorunuzu yanıtlamaya çalışalım. İstanbul’dan Şanlıurfa’ya seyahat edecek birisinin Kanunun 6 ncı maddesine göre kullanması gereken taşıt otobüstür. Ancak, önceden alınacak bir onayla söz konusu taşıt uçak olarak değiştirilebilir. Bu durumda, aktarmasız bir şekilde seyahatin mümkün olduğu ve çoğunluk tarafından tercih edilen İstanbul – Şanlıurfa uçağın kullanılması gerekmektedir. Uçak’da yer bulunmaması gibi objektif sebeplerle yine önceden alınacak yazılı bir onayla/raporla bu yolun değiştirilebilmesi ve Ankara üzerinden aktarmalı bir şekilde iki ayrı uçakla/biletle seyahat edilebilmesi mümkündür. Ancak, görevlendirilen kişinin Ankara’da özel işlerinin bulunması sebebiyle öncelikle Ankara’ya gelmesi, buradaki işlerini halletmesinin ardından Şanlıurfa’ya hareket etmesi, yani aktarma yapılmasında bir zorunluluk bulunmamasına rağmen iki ayrı uçak kullanılması durumunda söz konusu aktarmanın kabul edilebilmesi mümkün olmayıp, bu durumda ilgiliye sadece müstehak olduğu taşıt ücreti ödenecektir.
