Doğrudan Teminde Üç Farklı Türden Damga Vergisi Uygulaması

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesinde belirtilen ihtiyaçların temininde İdareler; ilan yapmadan, teminat almadan, ihale komisyonu kurma ve yeterlilik kriterleri aramadan, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yaparak ihtiyaçlarını temin edebilmektedirler. Ayrıca, şartname ve sözleşme düzenlenmesi gibi hususlar idarenin takdirine bırakılmıştır.

Ancak, alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması Kamu İhale Genel Tebliği (Madde:22.1.1.3) uyarınca zorunludur.

İdarelerce sözleşme düzenlenmesi durumunda ise 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/1. fıkrasına göre, belli parayı içeren sözleşmelerin binde 9,48 oranında damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Doğrudan Temin kapsamında yapılacak alımlarda Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağı düzenlenmesi gerektiği Kamu İhale Genel Tebliğinde (Madde:22.1.1.4), tutanağın muhteviyatının ve şeklinin nasıl olacağı ise Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği ve ekindeki standart form ile belirlenmiştir.

Ancak, uygulamada İdarelerce ihtiyaca uygun şekilde sıklıkla standart formda değişiklik yapıldığı görülmektedir. Bu durumda Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağını imzalayanlara göre damga vergisi doğabilmektedir. Konuyla alakalı, 44 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin 5. maddesinde; “…Bu çerçevede, idarelerin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi kapsamında yapacakları alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmesi halinde bu sözleşmenin, idarelerce kurulacak ihale komisyonlarınca bir ihale kararının alınması halinde bu kararın damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir…” şeklinde hüküm yer almış olup, damga vergisi açısından piyasa fiyat araştırma tutanağını imza edenlere bakmak gerekmektedir. Uygulama sırasında düzenlenen formları da aşağıdaki şekilde örneklendirebiliriz:

Yukarıdaki örnek formlar incelendiğinde;

Örnek Form 1, ihale komisyonu kurulmadan ve harcama yetkilisince onaylanmadığından damga vergisine tabi tutulmayacağı,

Örnek Form 2, ihale komisyonu kurulmadan ancak sadece harcama yetkilisince onaylandığından damga vergisine tabi tutulmayacağı,

Örnek Form 3, ihale komisyonu kurularak düzenlendiği ve harcama yetkilisince onaylandığından damga vergisine tabi olacağı,

Örnek Form 4, ihale komisyonu kurularak düzenlendiği ve harcama yetkilisince de onaylandığından damga vergisine tabi olacağı,

gerekmektedir. Sözleşmeden doğan damga vergisi de 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün 2. fıkrasına göre, binde 5,69 oranında uygulanacaktır.

Doğrudan Temin kapsamındaki alımların sözleşme düzenlenmesi ve piyasa fiyat araştırma tutanağını imza edenlerin durumuna göre damga vergisine tabi olmasının dışında ayrıca hak sahibine yapılacak ödemelerden de 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/a. fıkrasına göre, binde 9,48 oranında damga vergisi kesilmesi gerekmektedir.