SORU
Yapım işinde, yılı içinde yapılacak işlemlerde stopaj kesilmemektedir. İşin bitiş tarihinden önce İdare tarafından talep edilen iş artışı ve süre uzatımı nedeniyle bahse konu iş “sonradan yıllara sari iş” durumuna düşmektedir. Bu çerçevede stopaj sadece yıllara sari yapım işi durumuna düşen son hakkedişten mi kesilmeli? hiç kesilmemeli mi? veya son hakkedişten, tüm hakkedişleri kapsayacak şekilde mi kesilmeli? Mehmet Nihat ERGİN
EDİTÖR GÖRÜŞÜ
Sözleşmede işin sonraki yıllara sari olarak yapılacak ise ilk hakedişten (sözleşme yılı ile aynı olan geçici hakedişler için) itibaren gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekliliği açıktır. Bu konuya ilişkin herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Buna göre yıllara sari olan işler için ilk hakedişten itibaren gelir vergisi tevkifatı yapılmalıdır.
Bununla birlikte, sonradan yıllara sari olan işler için gelir vergisi tevkifatı nasıl yapılmalıdır. Yıllara sari olduğu anlaşıldıktan sonraki hakedişler için mi gelir vergisi tevkif edilmeli yahut sonradan yıllara sari olan işler için ilk hakedişten itibaren geriye yönelik gelir vergisi tevkif miktarı hesaplanarak sonraki hakedişlerden mahsup edilmeli midir? Konuya ilişkin Gelir İdaresince çıkarılan Özelgelerde durum açıklanmıştır. Bu Özelgeler aşağıda belirtilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 27.4.2006 tarih ve 31824 sayılı özelgesi; “İnşaat ve onarma işlerinde işe başlama tarihi taahhüde ilişkin sözleşmenin imza tarihidir. İhale ile teslim alınan işlerde ise işe iş yerinin teslimi ile başlanacağı için, işyeri teslim tutanağının düzenlendiği tarih işe başlama tarihi olarak kabul edilir. Bu sebeple, sözleşme tarihi 15.11.2005, yer teslim tarihi 28.11.2005 olan inşaat işine bu tarihte başlanılması gerekirken, inşaat alanının ağaçlarla kaplı olması nedeniyle işe başlanılamamasının ilgili Müdürlüğe bildirilmesi üzerine, Müdürlüğün 27.12.2005 gün ve 27422 sayılı yazılarında alanın inşaata uygun hale getirildiğinin bildirildiği anlaşılmış olup, 27.12.2005 tarihinin işe başlama tarihi olarak kabul edilmesi ve iş tamamlama süresi 240 gün olan söz konusu inşaat işinin yıllara sari inşaat ve onarım işi olarak kabul edilerek yapılacak istihkak ödemelerinden GVK’nın 94/3. maddesine göre tevkifat yapılması gerekir.“
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 11.04.2014 tarih ve 368 sayılı özelgesi; İlgide kayıtlı özelge talep formu ekinde, … ve … Bölgelerinde Yapılacak Olan Spor Salonu ve Yüzme Havuzu İnşaatı İşine Ait Sözleşmenin 11.10.2012 tarihinde imzalandığı, sözleşmenin “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9 uncu maddesinde, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (on) gün içinde yer teslimi yapılarak işe başlanacağı, yüklenici ve idare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen yer teslim tutanağının imzalanmasıyla yer teslimin yapılmış olacağı, taahhüdün tümünü işyeri teslim tarihinden itibaren 300 gün içinde tamamlanarak geçici kabule hazır hale getirileceği belirtilmiş olup, söz konusu yer teslim tutanağı İhale Makamınca 22.10.2012 tarihinde onaylanmış ancak, yine İhale Makamının 29.11.2012 tarihli oluruna istinaden, yapılacak olan söz konusu işin kazı çalışmalarının … Belediyesi Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından yapılarak, bu işlerin tamamlanmasından sonra 03.01.2013 tarihli İşe Başlama Tutanağı ile şirketinizin fiilen işe başladığı anlaşılmıştır. ……… Buna göre, 22.10.2012 tarihinde yapılan yer teslimi ile başladığının kabul edilmesi gereken taahhüt konusu işin, sözleşmeye göre 300 takvim günü içinde bitirileceğinin öngörülmesi nedeniyle, Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi gereğince yıllara sari inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilmesi şirketinize yapılan hakediş ödemelerinden, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15/1-a maddesine göre tevkifat Yapılması gerekmektedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nında 30/07/2013 tarih ve 1136 sayılı vermiş olduğu özelge’de ‘’ Bu hüküm ve açıklamalara göre; alt taşeron olarak faaliyette bulunduğunuz işlerin yıllara sari inşaat ve onarım işleri kapsamında olması halinde, şirketinize yapılacak hakediş ödemeleri üzerindenKurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca % 3 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.’’ diyerek taşeron firmalarında, ana yüklenici firmalar gibi stopaj yükümlülüğü altında olduğu belirtilmiştir.
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı, 13/09/2010 tarih ve 2010-42-11-569 sayılı Özelgesi’nde İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Şirketinizin 2009 yılında bir firmanın taşeronu olarak inşaat işine başladığı aynı yıl içerisinde bitirilmesi gereken söz konusu işin 2010 yılına sarktığı ve 2009/7-9 ve 2009/10-12 dönemlerine ait kurum geçici vergi beyannamesini vererek tahakkuk eden 801.07 TL. geçici vergiyi ödediğiniz belirtilerek taahhüt ettiğiniz işin yıllara sari inşaat ve onarım işine dönüşmesi nedeniyle vermiş olduğunuz geçici vergi beyannamelerinize ilişkin ne şekilde işlem yapılacağı hususunda görüş istenilmektedir. S.M.M.M C. Serkan Kumdakcı “Söz konusu inşaat işinin uzayarak ertesi yıla sarkması sonucu anılan iş yıllara sari inşaat işi niteliği kazandığı için bahse konu iş dolayısıyla 2010 yılı başından itibaren yapılacak hakediş ödemleri üzerinden vergi kesintisi yapılması ve bu tarihten itibaren geçici vergi ödenmemesi gerekmektedir. Ayrıca, 2009 yılı geçici vergi dönemlerinde ödenen geçici vergilerin işin tamamlandığı yılda verilecek kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi gerekecektir.” diyerek işin yılllara sari olduğu dönemden sonra stopaj yapılması gerektiğini ve ödenen geçici vergilerin, işin tamamlanmasından sonra verilen kurumlar vergisi beyannamesinden mahsup edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Yine benzer bir konu da Trabzon Vergi Dairesi Başkanlığı, 22.08.2011 tarih ve 2010-107 sayılı Özelgesi’nde “……………başlangıçta sözleşmeye istinaden 2010 yılında başlanıp aynı yıl içerisinde bitirilmesi öngerilen söz konusu inşaat işinin, süre uzatımı alınması nedeniyle yıllara sari hale geldiği anlaşılmış olup, süre uzatımının idarece onaylandığı tarihten itibaren yapılan hakediş ödemeleri üzerinden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre % 3 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. Ancak, önceki dönemlerde kesinti yapılmaksızın ödenmiş olan hakedişlerden ise vergi kesintisi yapılmayacağı tabiidir. Ayrıca, süre uzatımına idare tarafından izleyen yılda onay verilmesi durumunda ise, söz konusu işin 2011 yılına sarkması nedeniyle her halükarda 01.01.2011 tarihinden itibaren yıllara sari olacağı tabidir.” demiştir.
Bütün bu Özelgeler dikkate alındığında; işin yıllara sari olduğu baştan Sözleşmesinde belli ise Sözleşme tarihinden itibaren yapılacak her yılı içerinde ya da ertesi yıl hakkedişlerin tamamında gelir vergisi tevkifatı yapılması zorunludur. Ancak yıllara sari olmayan fakat süre uzatımı nedeniyle yıllara sari hale gelen işler için yıllara sari hale gelmeden önceki hakedişler için gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak ancak ertesi yıl ilk hakedişten itibaren gelir vergisi tevkifatının yapılması gerekmektedir.
İyi çalışmalar dileriz.
