SORU
İlçe merkezinde çalışıyorum ve il merkezinde oturuyorum. İkametgâhım il merkezidir. İkametgâhımın olduğu il merkezine tayin oldum. Mehil müddetim kaç gün? Harcırah alabilir miyim? (Kullanıcı Adı : aliekber)
EDİTÖR GÖRÜŞÜ
Sürekli görev yolluğu yönünden değerlendirme;
Bilindiği üzere, harcırah ödenebilmesi için ilgililerin memuriyet mahalli dışına yani başka yere gönderilmeleri gerekmektedir. Bu sebeple öncelikle memuriyet mahallinin iyi bir şekilde analiz edilmesinde yarar vardır.
6245 sayılı Harcırah Kanununun 3 üncü maddesinde;
“(g) Memuriyet Mahalli: Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü, büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde ise il mülki sınırları içinde kalmak kaydıyla memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu ilçe belediye sınırları içinde kalan ve yerleşim özellikleri bakımından bütünlük arz eden yerler ile belediye sınırları dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu yerlerin devamı niteliğindeki mahaller ve kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;
…(h) Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri ifade eder.” hükümlerine yer verilmiştir.
Buna göre; memurun asıl görevli olduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller memuriyet mahalli tanımına girdiği gibi, yine aynı şekilde ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan yerler de memuriyet mahalli içerisinde değerlendirilecektir. Başka bir deyişle kişinin özgür iradesiyle seçtiği ikametgah adresi ile iş yeri adresi memuriyet mahalli içerisinde bulunmakta olup, ancak bu yerlerin dışına görevlendirmeleri halinde kendilerine harcırah ödemesi yapılabilecektir.
Benzer değerlendirmelere Maliye Bakanlığınca verilen görüşlerde de yer verilmiştir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 18/09/2009 tarih ve 12697 sayılı görüş yazısında özetle; “… 6245 sayılı Kanun uyarınca kişinin görev yeri gibi ikametgahı da memuriyet mahalli tanımına girdiğinden, memuriyet mahalli değişmeyenlerin kendisine ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerine sürekli görev yolluğu ödenmesine imkan bulunmamaktadır.” açıklamaları yapılmıştır.
Gerek Maliye Bakanlığı görüşü gerekse bizim açıklamalarımız yukarıdaki şekilde olsa da, lehte veya kısmen aleyhte (bu kişilere aile masrafı ile yer değiştirme masrafının ödenmeyeceği, ancak yevmiye ve yol masrafının ödenebileceği şeklinde) mahkeme kararları bulunmakta olup bunlara aşağıda yer verilmiştir.
“Memuriyet merkezlerinin dışında bir göreve vekaleten gönderilenlere ödenecek yol masrafı ve yevmiye yukarıda anılan Kanunun 14. maddesinde düzenlenen muvakkat vazife harcırahının içinde sayılmış olduğundan, memuriyet merkezinin bulunduğu … ilçesi dışında … İl Özel İdare Müdür Yardımcılığı görevine vekaleten atanan, ancak ikametgahı vekaleten görevlendirildiği … İl Merkezinde bulunan davacıya ödenecek harcırahın, 3. maddedeki tanımlar ve bu kanunun genel esprisi içinde ele alınarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan yukarıda anılan maddeler birlikte değerlendirildiğinde: harcırah ödenmesinde, yapılan harcamaların karşılanması amacı güdüldüğü, diğer bir anlatımla, harcırahın yapılan gerçek giderin karşılığı olduğu ve 3. maddedeki tanımlardan da harcırahın ancak memurun asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu yerler dışındaki görevlendirmeler için ödeneceği sonucuna varılmaktadır.
Gerçekten yukarıda metni alınan, memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündelikleri ile ilgili 39. madde hükmüne göre, geçici görev yolluğu verilebilmesi için yemek ve konaklama giderinin fiilen yapılması gerekli olup bu düzenlemede yasa koyucunun ancak gerçek giderlerin karşılığı olarak yolluk ödenmesini amaçladığı açıktır.
Bu durumda, olayda davacının ikametgahının vekaleten görevlendirildiği … İl Merkezi olması ve dolayısıyla fiilen yemek ve konaklama gideri yaptığından söz edilememesi karşısında, maddelerin getiriliş amacına uygun olarak tesis edildiği anlaşılan işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.” (Danıştay 5. Daire 1992/4040 E., 1995/3347 K.)
“Dosyanın incelenmesinden; … İl merkezine naklen atanan davacının, daha önceki görev yeri … İlçesinde çalışmakta iken de ailesiyle birlikte …’da ikamet ettiği ve … Kaymakamlığınca verilen izin sonucu her gün …’ya gidiş geliş yaptığı anlaşılmaktadır.
Kanunda harcırahın amacı ve niteliğine ilişkin olarak belirtilen esaslar göz önüne alındığında, davacı ve ailesinin …’da ikamet etmeleri dolayısıyla fiili şartları gerçekleşmediğinden adı geçenin aile masrafı ve yer değiştirme masrafı alamayacağı açık olmakla beraber, harcırahın diğer iki unsuru olan yol masrafı ile davacının eski memuriyet mahalli ile naklen atandığı mahal arasındaki uzaklık gözönüne alınarak tespit edilecek bir günlük yevmiyenin davacıya verilmesi gerekmektedir.” (Danıştay 5. Daire 1995/2039 E., 1997/2612 K.)
“Bu durumda, her ne kadar … Merkez’de ikamet etmekte iken görev yaptığı köye gidip geldiği tespit edilen davacının … Merkez’de bir okula atanması sırasında evini ve aile bireylerini nakletmesinin söz konusu olmaması nedeniyle harcırahın belirtilen unsurlarından aile masrafı ve yer değiştirme masrafına hak kazanması mümkün değil ise de söz konusu atama nedeniyle görev yeri değişen davacıya harcırah unsurları içinde yer alan yol masrafı ve yevmiyenin ise ödenmesi gerektiği açık olup, mahkemece davacıya ödenen ve daha sonra geri alınan harcırahla ilgili bilgi belgelerin getirtilmesi suretiyle harcırahın sözü edilen unsurları yönünden gerekli araştırma yapılarak yukarıda belirtilen esasa göre bir karar verilmesi gerekirken bu yönde bir inceleme yapılmadan davanın tümüyle reddedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.” (Danıştay 5. Daire 1995/4056 E., 1998/2720 K.)
Mehil müddeti açısından değerlendirme:
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi başlıklı 62. maddesinde;
“İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
- a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,
- b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
İzleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar…
Bu maddede geçen “yer” deyiminin kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir.”
denilmiş, ancak “yer” deyiminin kapsamına dair İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca herhangi bir düzenleme yapılmadığı için uygulamada bu boşluk 6245 sayılı Harcırah Kanununun memuriyet mahalli kavramı ile doldurulmaktadır. Buna göre; memuriyet mahalli içindeki bir yere atama aynı yere atama, bu mahal dışındaki bir yere atanma ise başka yerdeki göreve atanma olarak kabul edilecektir.
Nitekim bu görüş, Devlet Personel Başkanlığınca da benimsenmiştir. Devlet Personel Başkanlığı’nın 09/03/2015 tarih ve 1674 sayılı görüşünde özetle; “Bu itibarla, Başkanlığınız taşra teşkilatı il merkezinde görev yapmakta iken aynı il sınırları içinde yer alan sosyal güvenlik merkezlerine ataması yapılan personelin, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca harcıraha hak kazanmaları halinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 62 nci maddesinde öngörülen mehil müddetinden yararlanmalarının mümkün bulunduğu değerlendirilmektedir.” açıklamaları yapılmıştır.
Açıklamalarımızı sorudaki somut olaya bağlarsak;
– İlçe merkezinde çalışıyor iken ikametgâhı olan il merkezine atanan kişinin memuriyet mahallinde herhangi bir değişiklik olmayacağı için kendisine herhangi bir harcırah ödemesi yapılamayacağı,
– Konuya ilişkin Danıştay’ın ayrıksı kararları bulunması sebebiyle ilgilinin mahkeme yoluna başvurarak yevmiye ve yol masrafını talep edebileceği,
– İlçe merkezinde çalışıyor iken ikametgâhı olan il merkezine atanan kişinin memuriyet mahallinde herhangi bir değişiklik olmayacağı için atama emrinin tebliğ edildiği tarihi takip eden iş günü içinde yeni görev yerinde işe başlaması gerektiği,
değerlendirilmektedir.
(Görüşleriniz bizim için değerlidir. Yorum ve beğenileriniz kendimizi geliştirmemize vesile olacaktır.)
