SORU
Öncelikle oluşturduğunuz platform, harcadığınız emek için teşekkür ve tebrik ediyorum. Kamu İhale Kurumunun 27.02.2015 tarih ve 4620 sayılı görüş yazılarında Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüklerinin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak uygulamalı eğitim sonucu üretim yapmak şartıyla ve doğrudan eğitime yönelik çerçevede bizzat üretilen mal ve hizmetlerle ilgili olmak kaydıyla 4734 sayılı kanunun 3. Maddesinin e bendi kapsamında bulunduğu belirtilmiştir.
Bu görüşe istinaden Milli Eğitim Müdürlüğü taşımalı öğrencilerin yemek alımlarını Öğretmenevi ve ASO Müdürlüğünden karşılayabilir mi?
4734 Sayılı Kanun 3/e maddesine göre yapılacak alımlarda uygulanacak usul ve esaslara ilişkin yönetmeliğin 6. Maddesinde yaklaşık maliyetin; Alımın yapıldığı kurumdan ve piyasada bu hizmeti veren gerçek ve tüzel kişilerden fiyat istenerek yapılması ve bu fiyatların birlikte değerlendirilerek yaklaşık maliyetin oluşturulması gerektiği belirtilmiştir. Yapılan piyasa araştırmasında daha uygun fiyat veren gerçek veya tüzel kişilerden alım yapılmaması kaynakların verimli kullanılmaması ilkesine aykırı mıdır.
Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre ödemeye esas belgeye eklenmesi gereken evraklar arasında Kamu ihale mevzuatında belirtilen parasal limiti aşan mal ve hizmet alımlarında alım komisyon kararı bulunmakta. 4374 Sayılı Kanun 3/e maddesine göre belirlenen bir parasal limit var mıdır. Yoksa her şartta komisyon kararı alınması gerekli midir. Alınan komisyon kararından damga vergisi alınmalı mıdır?
KONUYA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 2015/582 Esas Numara ve 2015/1707 Numaralı Kararında özetle: “Öğretmenevi-Akşam Sanat Okulları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin (e) bendinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı üretim yapan okul ve merkezler arasında yer aldığından, 4734 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (e) bendi uyarınca istisna kapsamında anılan kurumlardan yapılan doğrudan alımlarla ilgili olarak Kamu İhale Kurulu’nun inceleme görev ve yetkisinin bulunmadığına…” denilmektedir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (E) Bendine Göre Yapılacak Alımlarda Uygulanacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin
“Yaklaşık maliyet” başlıklı 6 ncı maddesinde: “(1) İdare, yaklaşık maliyeti aşağıda yer alan yöntemlerden birini esas alarak hesaplar:
a) Alımın yapıldığı kurum veya kuruluştan fiyat istenerek ya da bu kurum veya kuruluş tarafından yayımlanan fiyat listeleri var ise bu listelerden yararlanmak suretiyle yaklaşık maliyet hesaplanabilir.
b) Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından; piyasada alım konusu hizmeti sunan, malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden fiyat istenerek yaklaşık maliyet hesaplanabilir.
c) (a) ve (b) bentlerine göre elde edilen fiyatlar birlikte kullanılarak yaklaşık maliyet hesaplanabilir.”
“Harcama talimatı ve onay belgesi” başlıklı 7 nci maddesinde: “(1) İdarenin ilgili birimi tabi olunan mali mevzuatı esas alarak harcama talimatı veya onay belgesi düzenler ve alım yetkilisinin onayına sunar. Bu belgeye, yaklaşık maliyet hesap cetveli ile varsa idari şartname, teknik şartname ve gerekli görülen diğer belgeler eklenir.”
“Alımı gerçekleştirecek idari birimin, personelin veya alım komisyonunun görevlendirilmesi” başlıklı 8 inci maddesinde: “ (1) Alım yetkilisi, alımın niteliğini ve idarenin tabi olduğu mevzuatı esas alarak, alımın gerçekleştirilmesi için idari birim veya personel ya da alım komisyonu görevlendirir. Alım komisyonu, tek sayı olmak üzere en az üç üyeden oluşur.
(2) İdarenin tabi olduğu mevzuatın izin vermesi ve harcama talimatı veya onay belgesinde belirtilmesi kaydıyla alıma ilişkin karar ve işlemler, alım yetkilisinin onayına sunulmayabilir.” Denilmektedir.
Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesi kapsamındaki alımlar ile idarelerin kendilerine bağlı döner sermayelerden yapacakları alımlar” başlıklı 59 uncu maddesinde: “Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesi kapsamında yapılacak alım bedelleri ile idarelerin kendilerine bağlı döner sermayelerden yapacakları alımların ödenmesinde aşağıda belirtilen belgeler aranır.
…
d) Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin (e) fıkrasında sayılan kuruluşlardan yapılan mal ve hizmet alım giderlerinin ödenmesinde;
– Onay belgesi,
– Kamu ihale mevzuatında belirtilen parasal limiti aşan mal ve hizmet alımlarında alım komisyonu kararı,
– Düzenlenmesi gereken hallerde protokol,
– Fatura,
– Hizmet alımlarında Hizmet İşleri Hakediş Raporu (Örnek:4),
– Gereken hallerde muayene ve kabul komisyonu tutanağı, kabul işleminin idarece yapılması halinde ise idarece düzenlenmiş belge,
– Mal ve malzeme alımlarında taşınır işlem fişi,
ödeme belgesine bağlanır.
Mal ve hizmet bedellerinin bir defadan fazla tahakkuk ettirilmesi halinde, onay belgesi ile protokole bağlanması gereken alımlarda protokol ilk ödemeye ait ödeme belgesine bağlanır…” denilmektedir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (e) Bendine Göre Yapılacak Alımlarda Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’te alım komisyonu kurulması için bir parasal limit yer almamaktadır.
44 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin “5-İdarelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesi gereğince yaptıkları alımlar nedeniyle düzenlenen kağıtlara ilişkin damga vergisi uygulaması:” başlıklı bölümünde, “… idarelerin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi kapsamında yapacakları alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmesi halinde bu sözleşmenin, idarelerce kurulacak ihale komisyonlarınca bir ihale kararının alınması halinde bu kararın, damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, söz konusu alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmemesi ve ihale komisyonları kurularak bir ihale kararının alınmaması halinde ise damga vergisinin aranılmayacağı tabiidir.” denilmektedir.
Buna göre, benzer bir yorumla 4734 sayılı Kanunun 3/e üncü maddesi kapsamında yapılan alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşme düzenlenmesi halinde bu sözleşmenin, ihale komisyonu kurulmak suretiyle bir ihale kararının alınması halinde bu kararın, damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, söz konusu alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmemesi ve ihale komisyonları kurularak bir ihale kararının alınmaması halinde, ihale kararı ve sözleşmeye ilişkin damga vergisi aranılmayacaktır.
EDİTÖR GÖRÜŞÜ
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 2015/582 Esas Numara ve 2015/1707 Numaralı Kararı gereği: Öğretmenevi-Akşam Sanat Okulları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin (e) bendinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı üretim yapan okul ve merkezler arasında yer aldığından, 4734 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (e) bendi uyarınca istisna kapsamında anılan kurumlardan yapılan doğrudan alım yapılabileceği;
Yapılan piyasa araştırmasında daha uygun fiyat veren gerçek veya tüzel kişilerden alım yapılmaması kaynakların verimli kullanılmaması ilkesine aykırı mıdır? Evet aykırıdır. Ancak, alımla ilgili istisna hükmünün bulunması durumunda, bu istisnaya göre alım yapılacağından ilke ikinci planda değerlendirilebileceği;
4734 SK 3 (e) Bendine Göre Yapılacak Alımlarda Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’te alım komisyonu kurulması için bir parasal limit yer almamakta olduğu;
4734 sayılı Kanunun 3/e üncü maddesi kapsamında yapılan alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşme düzenlenmesi halinde bu sözleşmenin, ihale komisyonu kurulmak suretiyle bir ihale kararının alınması halinde bu kararın, damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ancak, söz konusu alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşmenin düzenlenmemesi ve ihale komisyonları kurularak bir ihale kararının alınmaması halinde, ihale kararı ve sözleşmeye ilişkin damga vergisinin aranılmayacağı;
değerlendirilmektedir.
