Ön ödeme bir ihale yöntemi değildir. 


Uygulamada ön ödeme ile yapılan alımlarında kamu ihale mevzuatı hükümlerine uyulmadığı, mahsup evrakları arasında, piyasa fiyat araştırması tutanağı, muayene ve kabul komisyonu tutanağı veya bu belge yerine geçen bir belgenin sunulmadığı görülmektedir. Bu durum avans limitlerinin yüksek olması sebebiyle özellikle Döner Sermayeli İşletmelerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde; idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği hükme bağlanmış olup, istisna edilen işlere ise Kanunun 3 üncü maddesinde yer verilmiştir. Söz konusu maddeye göre ön ödeme suretiyle gerçekleştirilen alımlar Kanundan istisna değildir. Başka bir deyişle, ön ödeme suretiyle gerçekleştirilen alımların da 4734 sayılı Kanunda öngörülen ihale usulleriyle veya doğrudan teminle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Ön ödeme sadece, gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmesinden sonra yapılacak ödemeleri öne çekmekte ve bu belgeler düzenlenmeden ödeme yapılmasına imkan tanımaktadır. Kısaca bu yöntem bir ihale yöntemi değildir.

Nitekim bu durum, Ön Ödeme Usul ve Esaslarına İlişkin 55 Sıra No’lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliğinde de belirtilmiştir. Tebliğin “Ön Ödemenin Niteliği” başlıklı 3 üncü maddesinde;

“… (3) Ön ödeme uygulamasının bir alım usulü olmaması sebebiyle ön ödeme yapılacak mal veya hizmet alımlarında, alımların idarelerin tabi oldukları ihale mevzuatı hükümlerine göre yapılması, mal alındığının veya hizmetin gerçekleştirildiğinin ihale mevzuatına uygun olarak görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması gerekir.”

açıklaması yapılmıştır.

Özetle, ön ödeme alınmak suretiyle yapılacak alımlarda da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine uyulması gerekmektedir.