Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda taşımalı olarak eğitim gören öğrencilerin yemek ihtiyaçları, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. Maddesinin “e” bendi kapsamında istisna olarak karşılanabilir mi?


Bilindiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanun’unun Kapsam başlıklı 2 nci maddesi uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığı teşkilatının mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin bu Kanun kapsamında gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ancak,  Kanun’un 3. maddesindeki koşulların oluşması halinde, kamu idarelerinin ihtiyaçları bu maddede sayılan idarelerden doğrudan temin edilebilir.

Uygulamada Öğretmenevleri ve Öğretmenevi Akşam Sanat Okulları söz konusu madde metninde geçen Millî Eğitim Bakanlığına bağlı üretim yapan okullar ve merkezler kapsamında değerlendirilmekte, bu itibarla bu idarelerden 4734 sayılı Kanun’un 3 “e” maddesi kapsamında alım yapılmaktadır. Öyle ki, Danıştay 13. Dairesi de 2015/582 Esas ve 2015/1707 Karar numaralı ilamında;  Öğretmenevi-Akşam Sanat Okulları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin (e) bendinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı üretim yapan okul ve merkezler arasında yer aldığından, 4734 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (e) bendi uyarınca istisna kapsamında anılan kurumlardan doğrudan alım yapılabileceği yönünde karar vermiştir.

Ancak, Öğretmenevi Akşam Sanat Okullarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı üretim yapan okullar ve merkezler kapsamında olması, bu kurumlardan istisna kapsamında alım yapılabilmesi için tek başına yeterli değildir. Bunun yanında, alımı yapılacak mal ve hizmetlerin uygulamalı eğitim sonucu üretilmesi ve doğrudan eğitime yönelik çerçevede bizzat üretilmesi gerekmektedir. Konu ile ilgili olarak Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 30/12/2014 tarih ve 7083852 sayılı genel yazısında, kurumlarında yapılan Sayıştay Denetimleri sonucu tespit edilen bulgulara yönelik olarak düzenlenen raporda, Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüklerinin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak uygulamalı eğitim sonucu üretim yapmak şartıyla ve doğrudan eğitime yönelik çerçevede bizzat üretilen mal ve hizmetlerle ilgili olmak kaydıyla, 4734 sayılı Kanunun 3. Maddesinin “e” bendi kapsamında üretim yapan okul ve merkez olarak kabul edilebileceği, bu sınırlar dışındaki mal ve hizmet üretimlerinin ise 4734 sayılı Kanunun 3. Maddesinin “e” fıkrası kapsamında mütalaa edilemeyeceğine karar verildiği belirtilmektedir.

Görüleceği üzere, Danıştay 13. Dairesinin kararında, Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlükleri doğrudan Millî Eğitim Bakanlığına bağlı üretim yapan okullar ve merkezler kapsamında değerlendirilirken, Sayıştay’ın Milli Eğitim Bakanlığı’nda yapılan Sayıştay Denetimleri sonucu tespit edilen bulgulara yönelik olarak düzenlenen raporunda ise, Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüklerinin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak uygulamalı eğitim sonucu üretim yapmak şartıyla ve doğrudan eğitime yönelik çerçevede bizzat üretilen mal ve hizmetlerle ilgili olmak kaydıyla, 4734 sayılı Kanunun 3. Maddesinin “e” bendi kapsamında üretim yapan okul ve merkez olarak kabul edilebileceği belirtilmektedir.

Bizim kanaatimize göre de, bir Kurumun isminin madde metninde geçmiş olması, istisna hükümlerinin uygulanması açısından yeterli değildir. Bunun yanında üretimin bizzat o kurum tarafından, faaliyet alanı ile ilgili olarak yapılması gerekmektedir. Söz gelimi, bünyesinde yemek hizmetleri ile ilgili eğitim programı bulunmayan bir Kurumun, Kamu kurumlarının yapacakları yemek ihalesinden istisna edilmemesi gerekir. Konu özelinde değerlendirecek olursak, Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüklerinin, yemek hizmetlerine ilişkin eğitim vermesi, aynı zamanda mal ve hizmetin bu eğitimin sonucunda üretilmesi durumunda istisna kapsamında değerlendirilebileceği düşünülmektedir.