SORU

İhale kanunu uyarınca yasaklanmış kişilerden veya bunların ortaklarından doğrudan teminle alım yapılması mümkün müdür? Bu kişilerden alım yapılırken herhangi bir yasaklama teyidi yapılması gerekmekte midir?

KONUYA İLİŞKİN MEVZUAT

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu

Madde 11- Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar

Madde 40 – … İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır.

Madde 42- … Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale sonuç bilgileri Kuruma gönderilmek suretiyle ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi zorunludur.

Kamu İhale Genel Tebliği:

30.5.4. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla alım yapılması halinde alım yapılacak kişi ya da firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı teyit ettirilmeyecektir. Ancak, anılan Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dahilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmaması gerekmektedir.

EDİTÖR YORUMU

4734 sayılı Kanunda, yasaklı kişilerden alım yapılmaması ve alım yapılacak kişiler hakkında yasaklılık teyidi sadece ihale ile gerçekleştirilen işler için öngörülmüştür. Dolayısıyla, Kanunda yasaklı kişilerden doğrudan teminle alım yapılmasını engelleyen herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.

Hal böyle olmakla birlikte Kamu İhale Tebliğinde bir takım sınırlamalar getirilmiştir. Tebliğe göre genel olarak doğrudan teminle yapılan alımlarda yasaklılık teyidi yapılmasına gerek yoktur. Bunun tek istisnası, Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendinde belirtilen parasal limit dahilinde yapılan alımlardır. Söz konusu parasal limit dahilinde yapılacak alımlarda, alım yapılacak kişilerin yasaklı olup olmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı ise alım yapılmaması gerekmektedir.

Tebliğde öngörülen husus, sadece alım yapılacak kişilerin yasaklı olup olmadığının kontrol edilmesini kapsadığı için, ortakları yasaklı kişilerden oluşan, ancak hakkında yasaklama kararı bulunmayan şirketlerden alım yapılmasında bir engel olmadığı düşünülmektedir.

Ayrıca, Kamu İhale Genel Tebliğinde, harcama belgelerine ilişkin yönetmeliklerde veya diğer mevzuatta, yasaklama kontrolüne ilişkin herhangi bir belge düzenlenmesi öngörülmemiştir. Buna rağmen, herhangi bir sorumlulukla karşılaşılmaması adına, söz konusu kontrole ilişkin EKAP üzerinden alınacak yasaklama teyit belgesinin harcama evraklarına eklenmesinin ya da onay belgesi veya piyasa fiyat araştırması tutanağına bu kontrolün yapıldığına ilişkin bir şerh düşülmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.