TEK HAZİNE CARİ HESABI SİSTEMİ NELER GETİRECEK
Tek Hazine Hesabı Sisteminin temelinde; kapsama alınan muhasebe birimlerinin yapacakları ödeme ve tahsilat işlemleri sonunda ortaya çıkacak nakit fazlalığı veya nakit ihtiyacının bankalar tarafından kendiliğinden merkeze hesaben mal edilmesinin sağlanması yatmaktadır. Sisteme dahil edilen muhasebe birimleri, banka hesaplarında yeterli para olup olmadığını aramaksızın bütün ödemelerini bekletmeden yaparlar. Sistem esas olarak Merkez Bankası ve onun muhabir bankası Ziraat Bankası aracılığıyla yürütülmektedir.
2018 yılı itibari ile kamuda ödeme ve tahsilat işlemlerinin gerçekleştirildiği Tek Hazine Cari Hesabının kapsamı genişletmeye yönelik çalışmalar son hız devam etmektedir. Bu kapsamda Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde gerekli değişiklikler ve eklentiler yapılarak 08.01.2018 tarihli Resmi Gazete ile 24.02.2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bilindiği üzere Genel Bütçeli idarelerde , 2007 yılında Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası arasında bir protokol yapılarak Tek Hazine Hesabı yöntemi yerine Tek Hazine Cari Hesabı yöntemine geçildi. 2010 yılı sonunda da Kamu Elektronik Ödeme Sistemine (KEÖS) geçilmek suretiyle taşrada ve merkezde genel bütçeye dahil dairelerin bütün muhasebe birimlerinin bütün ödeme ve tahsilât işlemleri tek bir yerde toplanarak elektronik ortamda gerçekleştirilmeye başlandı. Bu sistemle borç ve nakit yönetiminin koordineli olarak kullanılma imkânı yaratılmış oldu.
Hazine nakit yönetiminin kapsamının genişletilmesine yönelik olarak öncelikle Özel bütçeli kuruluşların kapsama dahil edilmesi hedeflenmektedir. Kamu kesiminin bütün gelirleri Hazine de toplanacak ve giderleri buradan karşılanacaktır. Böylelikle kamu nakit yönetiminin etkinliği artacak, güçlü bir nakit rezervi ortaya çıkacak ve kurumların ihtiyaçları daha etkin ve verimli bir şekilde karşılanacaktır. Bununla da bir kamu kurumunda nakit fazlası varken diğer bir kamu kurumunun Hazine’den nakit talep etmesi ve Hazine’nin bu kurumun nakit ihtiyacı için gereksiz yere borçlanması önlenecektir. Ayrıca Hazine nakit yönetimini düşük borçlanmayla gerçekleştirilebileceğinden, borçlanma maliyetleri de sınırlanmış olacaktır.
Sonuç olarak yeni hedeflenen sistemle kamu kurumlarının banka hesaplarında gereksiz yere nakit fazlalığı bekletilmeyecek varsa bu nakit fazlalığı gün sonunda Hazine cari hesabına mal edilecek,giderlerin ödenmesi ise hazine tarafından karşılanacaktır. Böylece ödemeler günü gününe gerçekleşecek ve hazinenin gereksiz yere borçlanmasının önüne geçilmiş olunacaktır.
