İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında yapılan ihalelerde damga vergisi uygulaması

İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında yapılan iş için düzenlenen sözleşmelerin, ihale kararlarının ve yapılan hakediş ödemelerinin damga vergisi yönünden durumu

 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu belirtilmektedir. Aynı kanunun 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin ise  kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; Kanunun 8 inci maddesinde ise, bu kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel  bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hükmü yer almaktadır.

Öte yandan 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 83. Maddesinde;  İlköğretimin bütün gelirleri ve 78 inci maddede belirtilen giderlerinin “personel masrafları hariç” her türlü resim ve vergiden ve dışarıdan ithal edilecek ders alet ve levazımının Gümrük Resminden muaf tutulacağı ifade edilmiştir.

Kanununun 78 nci maddesinde; 76 ncı maddenin (a, b, c, e, f, g, h, i, j) fıkralarında gösterilen gelirler veya ödenekler 77 nci maddedeki hükümler yerine getirilmek şartiyle;

1. a) Köy, kasaba ve şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapım, tadil, esaslı onarım, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri, masrafları,
2. b) (Değişik: 23/5/1973 – 1732/1 md.) Küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıklarının tedavisi, pansiyonlu ilköğretim okullarının ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderler ilköğretimin gideri sayılmıştır.

Konuya ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığının  22/10/1998 tarihli ve 37904 sayılı genel yazısında, ilköğretim kurumlarının ve öğretmen evlerinin yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmelerin ve ihale kararlarının damga vergisine tabi tutulmayacağı; ancak ilköğretimin değil müteahhitlerin gideri mahiyetinde bulunan, hakediş ve avanslarla ilgili makbuzların damga vergisinin, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-1/a bölümü uyarınca müteahhitler tarafından ödeneceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak İlköğretim ve Eğitim Kanunu kapsamında yürütülen hizmetlerin (uygulamada sıkça karşılaştığımız taşımalı eğitim, taşımalı ilköğretim, okullarında okuyan öğrencilerin yemek ihtiyaçları, yibolarda kalan öğrenciler için yapılan ısınma ve barınma giderleri, ilköğretimin taraf olduğu temizlik personeli hizmet alımı gibi) karşılanması için düzenlenen sözleşme ve ihale kararlarının, bir tarafının ilköğretim idaresi olması koşuluyla damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.

Ancak bahse konu işlere ilişkin olarak yüklenici firmalara ve müteahhitlere yapılacak hakediş ve avans ödemelerinin ise damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.