Eşik Değer Nedir?
Eşik kelimesinin, “kapı boşluğunun dış zemini ve buradaki enlemesine yerleştirilmiş alçak basamak” şeklinde bir manası bulunmaktadır. Günlük konuşma dilince ise eşik kelimesi herhangi bir sınırı vurgulamak için kullanılmaktadır. Örnek kullanımlara aşağıda yer verilmiştir:
O artık eşiği geçti.
O eşiği atlayamadığın sürece bu hayatı yaşamaya mahkumsun.
Ben eşik diyorum sen eşşeğe bağlıyorsun. Bu cümlenin konumuzla hiç alakası olmadığının farkındayım ama kelimeyi ilk duyduğumda eşeğin ihaleyle ne alakası var diye baya hayıflanmıştım.
Konumuza geri dönersek, eşik değer ihale mevzuatında sınır manasıda kullanılmıştır. Kanun koyucu ihaleleri parasal büyüklük açısından farklı kurallara bağlamak istemiştir. Bunun için idarenin türüne (genel bütçe, belediye gibi), işin niteliğine (mal, hizmet, yapım gibi) göre bir rakam sallanmış ve buna eşik değer adını vermiştir. 2019 yılı için belirlenen eşik değerler şöyledir:
a) (Değişik: 12/6/2002-4761/12 md.) Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin mal ve hizmet alımlarında üçyüzmilyar Türk Lirası. (Birmilyonaltıyüzellialtıbinaltıyüz Türk Lirası)*
b) (Değişik: 12/6/2002-4761/12 md.) Kanun kapsamındaki diğer idarelerin mal ve hizmet alımlarında beşyüzmilyar Türk Lirası. (İkimilyonyediyüzaltmışbirbinyedi Türk Lirası)*
c) (Değişik: 12/6/2002-4761/12 md.) Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işlerinde onbirtrilyon Türk Lirası. (Altmışmilyonyediyüzkırkikibinbeşyüzotuzyedi Türk Lirası)
NOT: Hemen şu akla gelebilir. Parantez içindeki rakamlar neden siyah yazılmıştır? Kanunda yer alan parasal değerler her yıl Kamu İhale Kurulunca güncellenmekte ve bu tutarlar parantez içinde siyah karakterlerle belirtilmektedir.
Peki eşik değerleri neyle kıyaslayacağız? Burada yaklaşık maliyet devreye girmektedir. Yaklaşık maliyet (bir malın kaça alınabileceğine ilişkin idarece ihaleye çıkılmadan önce yapılan araştırma sonucunda tespit edilen fiyattır) eşik değerlerle kıyaslanacak ve yaklaşık maliyetin eşik değerlerin altında veya üstünde olmasına göre ihale kuralları farklılaşacaktır.
Eşik değerler hangi kuralları farklılaştıracaktır sorusu da yine aynı maddede belirtilmiştir. Buna göre eşik değerler; ilan süre ve kurallarının ile yerli istekliler lehine sağlanacak avantajların tespitinde kullanılabilecektir.
Not: Eşik değerler ikincil düzenlemelerde başka amaçlar için de kullanılmakla birlikte, sınava hazırlananların sadece Kanundan sorumlu olmaları nedeniyle Kanun esas alınarak açıklamalar yapılmıştır.
ÖZETLE
- Eşik değer kanun koyucu tarafından uydurulan ancak önemli fonksiyonları olan parasal tutarları ifade etmektedir.
- Eşik değerler idarenin türüne veya alımın niteliğine göre değişmektedir.
- Eşik değerler yaklaşık maliyet ile kıyaslanmaktadır.
- Eşik değerler ilan süre ve kuralları ile yerli istekliler lehine sağlanacak avantajların tespitinde kullanılmaktadır.
Bu çalışma sınava hazırlanan adaylara basit ama yararlı bilgiler verilmesi amacıyla kaleme alınmıştır. Anlatımlar devam edecektir. Ayrıca, istek konu alınır.
