SORU


Mahkeme kararında vekil olarak gösterilen avukat, başka bir avukatın yanında ücretli çalışıyor. Adliyenin düzenlendiği Ödeme Emri Belgesinde ise mahkeme kararında gösterilen avukata ödeme yapılmak isteniyor. Düzenlenen serbest meslek makbuzu büro sahibi olan avukata ait yani mahkeme kararında gösterilen kişi değil. Bu durumda Muhasebe yetkilisinin kontrolü/sorumluluğu açısından ücretli çalışan avukata ödeme yapılabilir mi?

KONUYA İLİŞKİN DÜZENLEMELER


5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu:

Madde 61.

“…Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;

  1. Yetkililerin imzasını,
  2. Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,
  3. Maddi hata bulunup bulunmadığını,
  4. Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,

Kontrol etmekle yükümlüdür…”

Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik:

Madde 23.

“b) Giderleri ve borçları hak sahiplerine ödemek…”

Ceza Muhakemesi Kanunu Gereğince Müdafi ve Vekillerin Görevlendirilmeleri ile Yapılacak Ödemelerin Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik:

Madde 11.

“(4) Müdafi veya vekil sigortalı olarak çalışmakta ise yanında çalıştığı avukatın, avukatlık bürosu ya da avukatlık ortaklığı şeklinde çalışmakta ise büro veya ortaklığın serbest meslek makbuzunu kullanır.

(5) Cumhuriyet başsavcılığınca listeler ve ekindeki dayanak belgeler incelendikten sonra, müdafi veya vekile ödenmesi gereken Tarifede yazılı meblağ ile varsa zorunlu yol giderlerini de kapsayan toplam ücret, ödeme emri belgesiyle, serbest meslek makbuzunu düzenleyen müdafi veya vekilin bildireceği banka hesabına ödenir.”

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ÖZELGE:

T.C.

GELİR İDARESİ   BAŞKANLIĞI

İZMİR VERGİ   DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı : 84098128-120.04.06[94-2016/2]-296                                              26/05/2016

Konu : Mahkeme kararında ücretli avukatın adının yer alması   durumunda serbest meslek makbuzu ve gelir vergisi tevkifatı hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, dava sonucu kurumunuz aleyhine hükmedilen vekalet ücreti ödemelerine ilişkin mahkeme kararında belirtilen avukatın, avukatlık bürosunun 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/(a) maddesi uyarınca hizmet akdi ile işveren tarafından çalıştırılan sigortalı çalışanı olması nedeniyle serbest meslek makbuzu düzenlemesinin mümkün olmadığı belirtilerek, söz konusu vekalet ücretinin ödenmesinde serbest meslek makbuzunun aranılıp aranılmayacağı ile gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

61 inci maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez. “,

65 inci maddesinde ise “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…”

hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin maddede bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerektiği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, dava sonunda mahkeme ilamına göre veya icra takibi sonucu verilen kararla avukatlık tarifesine dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin Gelir Vergisi Kanununun 65 ve 66 ncı maddelerine göre serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halinde, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi ve 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca sorumlularca % 20 nispetinde gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 ile 166 ncı maddelerinde avukatlık ücreti tanımlanmakta ve kaynakları itibariyle, sözleşmeye bağlı olarak iş sahibinden sağlanan vekalet ücreti ile dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenen vekalet ücreti olmak üzere iki ayrı vekalet ücretinden söz edilmektedir.

Adı geçen Kanunun uygulamasında meslek mensupları kendi nam ve hesabına çalışabilecekleri gibi başka bir avukatın yanında ücretli olarak da çalışmaları mümkün bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre, bir avukatlık bürosunda serbest meslek erbabı avukatın yanında ücretli olarak çalışan ve mahkeme kararına istinaden adına vekalet ücreti hükmedilen avukatın, kendisine ait bir belge düzenlemesinin mümkün olmaması nedeniyle, yapılacak vekalet ücreti ödemesi karşılığında işveren konumundaki serbest meslek erbabı avukatın serbest meslek makbuzu düzenlemesi ve tarafınızca yapılacak vekalet ücreti ödemeleri üzerinden % 20 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

EDİTÖR YORUMU


Muhasebe Yetkilisi ödeme sırasında hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri tespit etmekle görevli olduğundan öncelikle hak sahibinin kim olacağının belirlenmesi gerekir. Ödeme Emri Belgesi üzerinde hak sahibi olarak gösterilen kişi aynı zamanda Serbest Meslek Makbuzunu düzenleyen kişi ile aynı olmalıdır. İşgören avukatın Serbest Meslek Makbuzu düzenleme yetkisi bulunmadığından işveren avukat tarafından düzenlenen Serbest Meslek Makbuzu gereğince ödeme işveren avukata yapılmalıdır. Ayrıca mahkeme kararında belirtilen avukatın Serbest Meslek Makbuzu düzenleyen avukat yanında ücretli çalıştığına dair belgenin de Ödeme Emri Belgesi ekine eklenmesi gerekir.

 

 

(Görüşleriniz bizim için değerlidir. Yorum ve beğenileriniz kendimizi geliştirmemize vesile olacaktır.)