Ankara’dan kalkacak bir uçağa Aksaray’dan taksiyle gidebilir miyiz?
Soru biraz abartılı gelebilir, ancak bu tarz uygulamalarla özellikle Muğla, Manisa, İzmir gibi birbirine yakın yerleşim yerlerinde karşılaşıldığı için konunun açıklanmasına ihtiyaç hasıl olmuştur. Örneğin, kamu görevlisi Marmaristen İzmir Havaalanına kadar taksi veya şatıl (shuttle) ile gider ise bu araç bedeli harcırah kapsamında karşılanabilir mi?
6245 sayılı Harcırah Kanununun “Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Yol” başlıklı 6 ncı maddesinde;
“Harcırah, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan yol ve taşıt araçları üzerinden verilir. Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan bu yolda hem muayyen, hem gayrimuayyen tarifeli taşıt işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen tarifeli taşıt esas alınır.
… Birinci fıkraya göre takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde, bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların kabulü merkezde ita amiri veya bu durumda olan amirlerin, taşrada memur veya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri durumunda olan kimsenin veya mahallin en büyük askeri ve mülki amirinin önceden verilmiş yazılı bir emri bulunmasına bağlıdır.”
“Muvakkat Vazife Harcırahı (Yol Masrafı ve Yevmiye)” başlıklı 14 üncü maddesinde;
“Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgah veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur:
1. Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadiyle muvekkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere …”
“Yurt İçinde Yol Masrafı” başlıklı 27 nci maddede;
Yurt içinde yol masrafı, muayyen tarifeli nakil vasıtaları ile seyahatte, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin birinci sütununda yazılı makam ve sıfatlar ile vazifeli aylık veya ücret tutarlarına göre aynı cetvelin ikinci sütununda yazılı mevkiin tarife üzerinden bilet parası ve muayyen tarifeli olmıyan nakil vasıtalarıyla seyahat halinde ise 3 numaralı sütunda gösterilen nakil vasıtalarına göre ihtiyar olunan hakiki masraftan terekküp eder.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Ayrıca, Kanuna ekli “27 nci Maddeye Bağlı (1) Sayılı Cetvel”de kadro derecesi 2 ve daha aşağıda olanlara gayrimuayyen tarifeli taşıtla seyahatte mutat ve ekonomik taşıtlara ait hakiki yol masrafının ödeneceği belirtilmiş, tabloya ait 5 no’lu açıklamada da; özel otomobilleriyle seyahat edenlere, müstehak oldukları taşıt ücreti ile bu taşıta göre geçecek günler için verilmesi gereken gündelikten fazla ödeme yapılmayacağı belirtilmiştir.
Harcırahın, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan (herkes tarafından kullanılması alışılagelmiş) yol ve taşıt araçları üzerinden verilmesi gerekmektedir. Örneğin Aksaray’dan Iğdır’a seyahat edecek bir kişinin öncelikle Aksaray’dan Ankara’ya kadar otobüsle gelmesi, Ankara’dan da uçakla Iğdır’a gitmesi gerekmektedir. Toplumun genelinin tercihi, alışılagelmiş, Kanuni anlatımla mutat olanı budur. Aksaray’dan Ankara’ya kadar taksi ile seyahat edilmesi toplumun genelinin yapmayacağı bir davranıştır. Eğer Aksaray Ankara arasında taksi kullanılması isteniyorsa, bu durumun işin gereği zorunlu olması ve yetkili amirce böyle bir taşıtın kullanılabileceğine ilişkin önceden onay verilmesi şartı gerekmektedir.
Ayrıca Kanun, mutat olan bu taşıtların hareket merkezlerine ulaşılabilmesi için taksi gibi başka taşıtların kullanılabilmesine de imkan tanımıştır. Burada dikkate edileceği üzere istasyon, iskele veya durak gibi yerlere gitmek için kullanılacak taşıtlarda “mutat” gibi herhangi bir sınırlama yapılmamıştır. Ancak bu düzenleme dahi Ankara havaalanı ile Aksaray arasının taksi ile gidilmesine izin vermemektedir.
Özetle, istasyon, iskele veya durak gibi yerlere ulaşım için ödenecek taksi ücretlerinin memuriyet ve/veya görev mahalli içerisinde kullanılması durumunda karşılanması, önceden verilmiş bir izin bulunmuyorsa memuriyet ve/veya görev mahalli dışında bir vasıtaya ulaşmak için ödenen bu tür giderlerin ise karşılanmaması gerektiği düşünülmektedir.
