SORU
Kamu kurum araçları için yapılan poliçelerin sigorta bedelleri için firmalara ödeme yaparken, 488 sayılı damga vergisi kanunun ek-1 “IV.Makbuzlar ve değer kağıtlar ” başlıklı bölümüne göre “ödemelerden kesilen damga vergisi kesilmesi gerekir mi ?
Yine hastanede çalışan tabiplerin, yaptırmış olduğu zorunlu mali tıbbi sorumluluk sigortası için ödedikleri prim tutarının yarısını kurum karşılığı olarak kendilerine ödeniyor. Bu yapılan sigorta prim tutarının kurum karşılığı olan kısmının tabiplere geri ödemesinde 488 sayılı damga vergisi kanunun ek-1 “IV.Makbuzlar ve değer kağıtlar ” başlıklı bölümüne göre “ödemelerden kesilen damga vergisi kesilmesi gerekir mi ?
Teşekkürler. Kullanıcı adı: saydin
EDİTÖR GÖRÜŞÜ
Damga Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde; “Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder” denilmiştir.
Ayrıca, Damga Vergisi Kanunu’nda yer alan ve damga vergisinden istisna edilen kağıtlara ilişkin (2) Sayılı Tablonun V- Kurumlarla İlgili Kağıtlar alt başlığının 21 inci maddesi ile; “Sigorta ve emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonlarının kuruluşları dahil her türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu şirketler veya fonlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar.” istisna kapsamına alınmıştır.
3 üncü maddeden anlaşılacağı üzere, kurum araçları için yapılan poliçelerin damga vergisi mükelleflerinin sigorta şirketleri olduğu, ancak 21 inci maddede bu şirketlerin işlemlerinin istisna kapsamına alındığı anlaşıldığından poliçelerden damga vergisi kesilmemesi gerektiği düşünülmektedir.
İkinci sorunuza da cevap vermeye çalışalım. Tabiplerin, yaptırmış olduğu zorunlu mali tıbbi sorumluluk sigortası prim tutarının yarısının kurum karşılığı olarak kendilerine ödenmesi sırasında herhangi bir damga vergisi kesilip kesilmeyeceği sorunun özünü oluşturmaktadır.
Damga Vergisi Kanunu istisna edilen kağıtlar başlıklı (2) Sayılı Tablonun IV- 5 inci maddesi ile “Sigorta, reasürans ve koasürans sözleşmeleri, bireysel emeklilik, gruba bağlı bireysel emeklilik, işveren grup emeklilik sözleşmeleri, diğer kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taahhütleri ile sigorta primleri ve bireysel emeklilik katkı paylarının ödenmesine ilişkin kâğıtlar ve sigortanın tecdit ve temdidi ile temin olunan meblağın tezyidi halinde verilen beyanname ve avönanlar.” damga vergisinden istisna edilmiştir.
İlk sorunun cevabında da ifade edildiği üzere, hekimlerin yaptırdığı “Tıbbi kötü uygulamaya ilişkin zorunlu mali sorumluluk sigortası” için ödedikleri bedel üzerinden damga vergisi kesilmemektedir. Burada cevaplandırılması gereken husus, hekimlere anılan sigorta bedelinin kurum katkısı olarak yarısı iade edilirken, iade edilen kısmın (2) Sayılı Tablonun IV-5 inci maddesi kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğidir. Yapılan ödeme bu madde kapsamında değerlendirilirse tabiplerden herhangi bir damga vergisi kesilmemesi gerekmektedir. Ancak, kurumca yapılan iadenin bu kapsamda olmadığı düşünülmektedir.
Söz konusu iadenin damga vergisine tabi kağıtların belirtildiği (1) Sayılı Tablo açısından da incelenmesi gerekmeketdir. Bu tablo I. Akitlerle ilgili kâğıtlar, II. Kararlar ve mazbatalar, III. Ticarî işlemlerde kullanılan kâğıtlar, IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar başlıklarından oluşmaktadır. Söz konusu başlıkların tamamı incelendiğinde bahse konu olaya en yakın düzenlemenin IV/ 1-b maddesi olduğu görülmektedir. Bu maddede; “Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar”ın damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Maddeden görüleceği üzere burada hizmet karşılığında yapılan ödemelerden bahsedilmekte olup hekimlere yapılan iadenin bir hizmet karşılığı olmadığı tabidir. Açıklanan gerekçelerle tabiplere iade edilen tutarların damga vergisine tabi bir ödeme olmadığı değerlendirilmektedir.
Görüşümüz bu olmakla birlikte, hukuksal bir müeyyide ile karşılaşılmaması için ilgili vergi dairesi başkanlığından alınacak muktezaya (görüş yazısına) istinaden işlem tesis edilmesinin daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.
